Abstract

Na prostorima neposredno uz reke, zbog hidroloških, ekoloških i bezbednosnih razloga, kao i zakonskih odredbi, načela i principa planiranja, najčešće nije dozvoljena gradnja. Planska dokumenta ove prostore uglavnom definišu kao vodno, šumsko zemljište ili zelene površine. Međutim, rečne obale su zbog estetskih, pejzažnih i ambijentalnih vrednosti veoma atraktivni prostori za izgradnju. Stoga su izložene velikom pritisku i često su primeri neadekvatne, neplanske, bespravne gradnje i uzurpacije javnog prostora. Prostor istraživanja u ovom radu je leva obala reke Save u Beogradu, poznat i kao „Savski nasip”. Hipoteza rada polazi od pretpostavke da je prostor istraživanja u protekle 2 decenije bio izložen velikom pritisku izgradnjom vikendica i sojenica, usled kojeg je pretrpeo značajnu transformaciju. Cilj rada je da utvrdi obim transformacije, koji je pretrpeo istraživani prostor u prve dve decenije XXI veka. U prvom delu rada analizirani su urbanistički planovi koji obuhvataju prostor istraživanja i koji su planski osnov za izgradnju u ovom području. U drugom delu rada utvrđen je obim (prostorne) transformacije istraživanog područja, na osnovu terenskog obilaska lokacije i prostorno-urbanističke analize ortofoto snimaka iz različitih perioda i njihove komparacije. Takođe je ispitano, da li je izgradnja na istraživanom prostoru u skladu i u kojoj meri sa važećim urbanističkim planovima. Dobijeni rezultati prikazani su kvantitativno i grafički. Značaj rezultata i izvedenih zaključaka ogleda se u mogućem doprinosu nadležnim institucijama i donosiocima odluka (organima u Gradu Beogradu i državnim organima i organizacijama). Ovo istraživanje može da bude koristan prilog, ako se upotrebi kao analitička osnova za donošenje budućih odluka i preduzimanje daljih mera i aktivnosti.